Zor Bir Günün Gecesiydi...
Tarih: 12.05.2001 Saat: 00:38 Gönderen: mhakkiguvenc |
|
 A Hard Day's Night ABD ve İngiltere'de yeniden gösterimde.
YEŞİM TABAK - Richard Lester'ın kült filmi A Hard Day's Night/Zor Bir Günün Gecesi (1964), önce ABD'de, sonra da anavatanı İngiltere'de yeniden gösterime girdi. Diğer Avrupa ülkeleri de sırada. Türkiye'ye böyle bir sıra galiba maalesef gelmeyecek.
Tahmin edilebileceği gibi, bu filmden önce de Beatles'ı beyazperdeye taşımak için sayısız girişim olmuş. A Hard Day's Night, kuşkusuz akıllıca bir tercih. Öte yandan Beatles'ların yönetmen Lester'a rastlamış olmaları da büyük şans. Çünkü Lester'ın tavrı, dönemi için belki de Beatles'ın kendisinden bile daha tazeydi. Elvis Presley, Cliff Richard gibi diğer starların müzikal filmlerinden farklı olarak, A Hard Day's Night klasik bir öykü üzerine kurulu değil. Hatta sürekli hareket eden kamerası, hızlı kurgusu ve siyah-beyaz görüntüleriyle yarı belgesel tadında. Film grubun gündelik yaşantısını anlatıyor ve grup üyelerinin hepsi kendisini oynuyor. A Hard Day's Night, kendinden önceki "juke box" filmlerinin iğreti kılıf uydurma çabasından uzak durdu. Altı tanesi sıfır kilometre olmak üzere Beatles şarkıları ve grup üyelerini daha yakından tanıma fırsatı. Bir hayran daha ne istesin?
Aslında istediklerinden de fazlasını buldular. İşin içinde bir de değme sürreal komedi vardı. Ama büyük olasılıkla fanatik hayranlar filmin bu yönünü takdir edebilecek durumda değillerdi. Sinema salonlarında çığlıklar atıldığı, perdeye alenen tacizde bulunulduğu, evde dinlenmek üzere diyalogların teybe kaydedildiği gözlendi. Gösterimler bir yana filmin kendisi de "Beatlemania"nın boyutları hakkında detaylı bir fikir sunuyordu. Grup üyelerini avaz avaz çığlıklarla kovalayan, saldıran, et parçası koparmaya bile hevesli hayranlar, figüranlığı üstlenmişlerdi. Sadece doğal davranmak, Beatles'a tapmak için, bir de para aldılar. Böylece sinema tarihinin en gerçekçi figürasyonlarından biri ortaya çıktı. Görüntü yönetmeni Gilbert Taylor (Star Wars / Yıldız Savaşları) da mümkün olduğunca çok kamera kullanarak bir dizi ilginç anı yakaladı. Örneğin, grubun seyircili TV şovuna çıktığı sahne... O gün Savoy Tiyatrosu'ndaki çekimlerde yaşanan bir büyük eğlence ya da sıradan bir kendinden geçişin oldukça ötesindeydi. Kimilerine göre İngiliz gençliği o gün masumiyetini yitirdi. Tam bir ergenlik kontrolsüzlüğü. (Filmde kullanılmasa da, Taylor'ın kamerasına kalabalığın içinde mastürbasyon yapan kızlar bile takılmış!) The Making of A Hard Day's Night belgeselinde, çılgın ablalarının arasında sarışın bir velet olarak (her nasılsa o zamanlar sarışınmış) Phil Collins'i de seçmek mümkün.
Bilhassa naif şarkı sözleriyle Beatles, rock müziğin kısa süre sonra patlak veren daha politik söylemine oturmuyordu belki ama, yarattıkları duygu patlamasının, sonradan düşünceyle şekillenen rock hissiyatını ateşlemede rol oynadığı kesin. Kıdemli film eleştirmeni Roger Ebert, daha filmi izlerken saçlarının uzamaya başladığını söylüyor. Büyük olasılıkla daha niceleri için de aynı şey geçerliydi. A Hard Day's Night, Beatles'ın 60'lar başında temsil ettiklerini toparlayan bir belge de sayılabilir. İyi gişe yapıp günü kurtarmanın yanında, grup üyelerinin birey olarak varlıklarını hissettirmek gibi bir işlevi de var üstelik. Yani dört silahşörler yerine 'alaycı, hazırcevap, lider John', 'sevimli, zeki, barışçı Paul', 'gösterişsiz, ince bir mizah ve yetenek sahibi George' ve 'arkadaki yalnız adam, herkesin sevgilisi, şirinlik muskası Ringo'.
A Hard Day's Night, senaryo yazarı Alun Owen'ın deyimiyle "kendi başarılarının mahkûmu" olmuş grup üyelerinin başkaldıran, alaycı tavrını da öne çıkarıyordu. Kokteylli basın toplantısı hem bu tavra iyi bir örnek, hem de filmin en eğlenceli bölümlerinden biri. Gazeteci, George Harrison'a sorar: "Başarı hayatınızı nasıl değiştirdi?" "Evet!". "Bir model misiniz, yoksa rocker mısınız?" sorusunaysa en anlamlı yanıtlardan biri Ringo Starr'dan gelir: "Hayır. Ben bir mocker'ım (alay eden)!"
Ekibin bir kısmına göre, A Hard Day's Night çoğunlukla doğaçlamalardan, anlık kolektif fikirlerden oluşuyor. Ne var ki, iyice hesaplanmış bir senaryonun varlığı aşikar. Beatles'ın gündelik yaşamının hızına paralel olarak, diyaloglarda da neredeyse hiç es verilmiyor. Replikler münkün olduğunca kısa. Kimsenin fazla söz etmeye zamanı yok. Muhtemelen yine grubun da bizzat her gün yaşamış olduğu üzere, bir çeşit manasızlık, daha doğrusu muhteşem absürd mizah unsurları da akıp gidiyor.
"Juke box filmlerinin Yurttaş Kane'i" sayılan A Hard Day's Night'ı bugün için bile önemli yapan, yönetmen Lester'ın icadı: Popüler kültürün en önemli kalelerinden biri olan video klip. Lester'ın şarkılı bölümlerde kullandığı bağımsız kurgu tekniği, müzisyen - kamera ilişkisini ebediyen değiştirdi. MTV bile Lester'a "o bizim babamız" diyor. Babalık iddiasını kan testinde ısrar ederek yanıtlayan Lester, zamanında neye kalkışmış olduklarını şöyle beyan etmişti: "Fransız Yeni Dalgası'nın en iyi unsurlarını, içinde elle tutulur İngiliz vasıfları olan bir şeye uyarlamak."
Filmin adı meselesi
A Hard Day's Night'ın hem film adı hem de bir şarkı olarak ortaya çıkış öyküsünün değişik versiyonları var. Yapımcı Walter Shenson der ki, "Film tamamlanmıştı. Ancak bir türlü ismini bulamıyorduk. Bu arada da dağıtım şirketi bizi sıkıştırmaya başlamıştı. Şarkılardan birinin adını filme koymayı en başında düşünmüştük. Fakat filmdeki hiçbir şarkının adı uymuyordu. Bir gün John'la öğle yemeği yerken, bana Ringo'nun dili yanlış kullanışına tanık olup olmadığımı sordu. Hayır deyince, bütün gece stüdyoda kayıt yaptıkları bir günün sabahında 'Oh boy, it was a hard day's night' deyişini örnek gösterdi. Böylece filmin adını bulmuştuk. Herkes bayıldı. Şarkı ise ertesi sabaha hazırdı."
Kaynak: www.radikal.com.tr - 12.05.2001
|
TürkPopMüzik.Net
Kronoloji (Yıllar)